نقش نگاه هستی شناختی ابن عربی در تبیین چیستی و هستی وحی

نگاهی هستی شناختی به توبه در عرفان ابن عربی

ابن­عربی بر مبنای وحدت وجود، تعریف صوفیان از توبه را نقادی کرده است. از نظر وی هر فعلی از هر موجود ـ اگرچه خطا محسوب گردد ـ فعل خداست. نسبت دادن افعال به غیر خدا خطا است و باید از آن توبه کرد. از آنجا که فاعل حقیقی خداست، توبه به معنای مشهور شرک خفی است؛ زیرا لازمة آن فرض وجود گناه ـ یعنی فعل انسان ـ است که مقتضای اثبات هستی انسان در مقابل هستی خداست. پس توبة حقیقی، برائت جستن از استقلال در هست...

تانیث و تناکح در هستی شناسی ابن عربی

تناکح اسماء در نظام فکری ابن عربی در کنار تقابل اسماء تعریف شده است که چگونگی فیض هستی از واحد به کثیر را به تصویر می کشد. وی با بیان تناکح به چگونگی کثرت اسماء و بی نهایت بودن جهان هستی پرداخته و راز خلقت را در حرکت حبی که منجر به تناکح می­شود دانسته و اشاره دارد که تناکح ساری در جمیع ذراری صورت می پذیرد. منتها با توجه به گستره بحث و همچنین وضوح بخشی به آن موضوع نوشتار حاضر به جزء نخستین پرداخ...

ابن عربی و مسأله‌ی سریان زیبایی در هستی

مبحث زیبایی‌شناسی، کانون توجه اصناف گوناگون اندیشمندان بوده و هست و درباره‌ی آن، مسائل فراوانی مطرح است، از جمله این‌که دامنه‌ی آن در هستی تا کجاست و این‌که آیا همه‌ی موجودات را در برمی‌گیرد و یا این‌که فقط شامل برخی از موجودات شده است. یعنی آیا همه‌ی موجوداتْ زیبایند یا برخی زشت هستند؟ پاسخ به این پرسش­ها از سویی متوقف بر شناخت هستی و از سوی دیگر، شناخت زیبایی است. از جمله روی‌کردهای علمی در ای...

هستی شناسی از دیدگاه ابن عربی و عبدالکریم جیلی

هستی شناسی – شاخه ای از فلسفه محسوب می شود. اما دیدگاه عارف به هستی و پدیدارهای آن با نگاه فیلسوف متفاوت است. د این جستار ضمن بیان تلقی عرفانی ازوجود دیدگاه های دو عارف برجسته مسمان این عربی و عبدالکریم جیلی در زمینه شناخت وجود مورد بحث قرار می گیرد. عبدالکریم جیلی (د 826ق) که از پیروان شهیر مکتب ابن عربی است در مباحث هستی شناسانه خود تفسیی انسان مدارانه از دیدگاه های ابن عربی ارائه داده است. ع...

هستی شناسی از منظر ابن عربی و فخرالدین عراقی

بازتاب اندیشه هستی شناختی ابن عربی در گلشن راز شیخ محمود شبستری

شکل‌گیری مکتب ابن‌عربی در قرن هفتم تحوّل عظیمی در مبانی عرفان نظری ایجاد کرد. جهان­بینی هستی­شناسانة ابن عربی بر دو پایة: «خداوند» و «انسان» استوار است. شارحان نظریه­های ابن عربی نقش مهمّی در گسترش اندیشه­های وی داشته­اند. بزرگانی چون «شیخ محمود شبستری» به موازات عرفان عملی، در گسترش نظریه‌های ابن عربی همت گماشته­اند. جستار حاضر بازتابِ جهان­بینیِ هستی­شناسانة ابن عربی را در مثنوی گلشن راز با رویکر...